Yakıt Hesaplama

Araç sahipleri tarafından yapılan harcamaların başında yakıt alışverişi yer alır. Bu sebeple sürücüler ve araç sahipleri, yakıt tüketimlerine dikkat etmek ister. Her ne kadar birçok aracın gösterge panelinde yakıt miktarını ve ne kadar yakıt kaldığını görmek mümkün olsa da çoğu zaman araç sahipleri, tükettikleri yakıt miktarını daha detaylı olarak öğrenmeyi tercih ederler.

Benzinli, dizel ve LPG yakıt hesaplamasını etkileyen birçok parametre bulunur. Örneğin; aracı kullanma biçimin, sürüş maliyetini oldukça etkileyen faktörler arasında yer alır. Dolayısıyla, sürücülerin yakıt tüketimlerinden nasıl tasarruf edebileceklerini öğrenmek istemesi gayet doğaldır. Uzun yol için araç yakıt tüketimi hesaplama işlemi yapmak isteyenler olabileceği gibi günlük araç kullanımlarında tükettikleri yakıt miktarını hesaplamak isteyenler de olabilir. Araç yakıt hesaplama işlemini yapmak ve yakıt tüketiminde tasarrufa başvurmak için belirli detayları göz önünde bulundurman önemlidir.

Aracının yakıt tüketimini ne gibi faktörlerin etkilediğini bilmen, aracını çok daha ekonomik kullanmanı sağlar. Aracının kilometre başına harcadığı yakıt miktarını arttıran ve azaltan bazı faktörler bulunur: taşınan yük, lastik basıncı, aracın rutin bakımlarının yapılması, doğru viteste sürüş, doğru yakıt seçimi, duraklamalar, sürüş hızı, araç içi donanımların kullanımı ve benzer faktörler araç yakıt tüketimine etki eder.

• Aracında taşıdığın yük miktarı arttıkça, aracının sürüş sırasında tükettiği yakıt da artar.
• Aracının lastik basınç değerlerini bilmeli ve lastik basıncını doğru bir şekilde ayarlamalısın. Bu sayede aracının harcadığı yakıt miktarı azalır.
• Aracının rutin kontrollerini ihmal etmek, motor yağı değişimi gibi düzenli yapılması gereken bakımlarını aksatmak, yakıt tüketiminde olumsuz etki yaratır.
• Aracını doğru viteste kullanman, yakıt tüketimini azaltacak detaylardan biridir.
• Doğru yakıt tercihi kadar, yakıt alışverişini nereden yaptığınıza dikkat etmen de yakıt tüketiminde olumlu etki yaratır.
• Sürüş sırasında sık duraklamak, sabit bir hızda gitmemek ve aracı ani şekilde hızlandırmak yakıt tüketimini artırır.
• Sürüş sırasında klima ve benzeri araç içi donanımların kullanılması da yakıt tüketimini artıran faktörler arasında yer alır.

İnternet ortamında aracının yakıt tüketim değerlerini araştırırken, karşına tükettiğin yakıt miktarı ile uyuşmayan sonuçlar çıkabilir. Motorlu araçların ne kadar yakıt tükettiğini hesaplayan ve müşterileri ile paylaşan markalar, sana istediğin yanıtları veremeyebilir. Çünkü markalar ortalama yakıt tüketimi hesaplama işlemini özel koşullarda yapabilir. Mesela testler sırasında aracın taşımakta olduğu yük hesaba katılmayabilir. Araç içerisinde sadece sürücü varken test yapılabilir. Ayrıca araçların depoları tamamen doldurulmadan da yakıt tüketim testleri yapılabilir. Bahsedilen benzer koşul farklılıkları sebebiyle tükettiğin yakıt miktarı ile markaların paylaştığı yakıt tüketim değerleri farklılık gösterebilir.

Aracının ne kadar yakıt tükettiğini öğrenmek istiyorsan, bunu kendi sürüş koşullarına uygun bir şekilde hesaplaman daha net sonuç verir. Aracını kullanırken tüketilen yakıt miktarını hesaplamak için başvurabileceğin birden fazla metot bulunur. Bu metotlara başvururken motorlu taşıtının şehir içi/şehir dışı kullanımı ve ortalama kullanımı halinde farklı miktarlarda yakıt tükettiğini hesaba katmalısın.

Yakıt tüketimi hesaplama formülü yapılırken iki ana yöntem kullanılır. İlk metotta aracın yakıt deposu tamamen doldurulur. Bu yöntemi uygularken aracının yakıt deposunun kapasitesini bilmen gerekir. Ardından dolu bir depo ile gidilen maksimum mesafe ölçülür. Bunun için aracının gösterge panelindeki kilometre sayacını sıfırlayabilirsin. Sayaç, depo doldurulduktan sonra sıfırlanırsa depodaki yakıt bittiğinde, o miktar ile ne kadar mesafe alındığı tespit edilir. Bu hesaplamayı yaparak aracının 100 kilometre başına kaç litre yakıt harcadığını öğrenebilirsin. Eğer yakıt depon 50 litre ise ve dolu depoyla 500 kilometre mesafe kat ettiysen, aracının 100 kilometre başına 10 litre yakıt harcadığı sonucuna ulaşırsın.

Bir başka araba yakıt tüketimi hesaplama metodu ise aracının kilometre başına kaç TL değerinde yakıt tükettiğidir. Bu yöntemi uygularken yakıt deponu tamamen doldurmana gerek kalmaz. Aracına 100 TL değerinde yakıt doldurduktan sonra kilometre sayacını sıfırlayarak hesaplamaya başlayabilirsin. Aldığın yakıt ile kaç kilometre yol kat ettiğini kontrol ederek hesap yapabilirsin. Alınan yakıtın TL cinsinden değerini, gidilen mesafeye bölerek kilometre başı harcanan TL miktarını öğrenirsin. 100 TL’lik yakıt ile 400 kilometre gittiysen, 100’ü, 400’e bölerek aracının kilometre başına 0,25 TL yakıt tükettiği sonucuna ulaşabilirsin.

Yakıt hesaplama metotları benzinli veya dizel araçlarda olduğu gibi LPG’li araçlarda da geçerlidir. Bu yüzden LPG yakıt tüketimi hesaplama işlemini de güvenle yapabilirsin.

Aracının yakıt tüketimini hesaplarken yukarıda açıklanan metotlardan yardım alabilirsin. Fakat bu metotlara göre yakıt tüketimi hesaplarken aracını ne gibi koşullarda kullandığına da dikkat etmelisin. Eğer hesaplamayı aracın yüklü iken şehir dışı kullanım koşullarında yaptıysan şehir içi kullanım, günlük kullanım ve yüksüz kullanım gibi durumlarda farklı yakıt tüketim sonuçları ile karşılaşabilirsin. Farklı koşullar altında aracının ne kadar yakıt tükettiğini bilmek için birden fazla hesaplama yapman gerekir.

Dolayısıyla, aracının şehir dışı kullanımda tükettiği yakıt miktarını ve şehir içi kullanımda tükettiği yakıt miktarını birkaç kez hesaplayabilirsin. İlk hesaplama sırasında aracın yük taşıyor olabilir. İkinci hesaplamayı yaparken ise aracın yüklü değildir. Farklı koşullarda yapılan yakıt tüketimi hesaplamalarının ortalamasını aldığında aracının ortalama yakıt tüketimine dair tutarlı sonuçlara sahip olursun.

Aracının yakıt tüketimini azaltarak maddi açıdan tasarruf etmenin bazı yolları vardır. Aracın ile yapacağın şehir dışı seyahatlerini önceden planlayabilirsin. Bu seyahatlerden önce yakıt tüketimi hesaplaması yaptıysan, tasarruf sağlayacak faktörlere özen gösterme olanağını da yakalarsın. Eğer daha önce yaptığın yakıt tüketimi hesabına göre şehir dışı kullanımda kilometre başına 0,25 TL harcanmış ise bir sonraki yolculuğunda yakıt tasarruf yöntemlerine başvurarak bu miktarı azaltabilirsin. Motorlu taşıtının yakıt tüketimini azaltmak için yapabileceklerini aşağıdaki listede bulabilirsin.

• Aracının bakımlarını eksiksiz bir şekilde yaptırmalısın.
• Doğru vitesleri kullanmalı ve ani hızlanmaktan kaçınmalısın.
• Klima ve diğer araç içi donanımlarını az kullanarak yakıttan tasarruf edebilirsin.
• Gereksiz duraklamalar yapmamaya özen göstermelisin.

Araç almak isteyenler yakıt tüketim miktarına dikkat ettiğinden tasarrufu da göz önünde bulundururlar. Benzinli ve motorinli (dizel) araçların yakıt tüketimi kıyaslandığında büyük bir fark göze çarpmaz. Fakat ikisinin de belirli avantajları ve dezavantajları olduğu söylenebilir.

Dizel araçlar ve benzinli araçlar kıyaslandığında, fark yaratan birden fazla kriter ortaya çıkar. Bu unsurlar yakıtın fiyat farkıyla ilgili olabileceği gibi motorun çalışma şekli ile de ilgilidir. Benzinli araçların servis ve bakım fiyatları dizel araçlara kıyasla daha uygun fiyata yapılmaktadır. Ancak dizel araçların yakıt tüketimi daha tasarrufludur. Dizel araçlar ile benzinli araçlar arasındaki farklar araştırılırken; motor cinsi, LPG ile uyumluluğu ve bu gibi belli başlı kriterlere de dikkat edilmelidir.

Yakıt harcama hesaplaması açısından ise benzin ya da motorin kullanımı bir fark yaratmaz. Yukarıda bahsedilen metotlar, dizel yakıt hesaplama işleminde olduğu gibi benzin yakıt hesaplama işleminde de kullanılabilir.

Aracının yakıt tüketimini hesaplamak için, yakıt tüketimi hesaplama işlemine dair birkaç örnek görmek, bu hesabı anlamanı kolaylaştırır. Söz ettiğimiz iki metoda dair vereceğimiz örneklerden faydalanarak kendi aracının yakıt tüketimi hesaplamasını yapabilirsin.

Tüketilen yakıt hesaplaması için ilk metodu kullanırken; yakıt deposunun maksimum kapasitesi, dolu depo ile katedilen en uzun mesafeye bölünür. Ardından sonucu 100 ile çarparak aracının 100 kilometrede ne kadar yakıt tükettiğini öğrenebilirsin. Depo kapasitesi 70 litre olan bir araç ile 900 kilometre yol gidildiğini düşünelim. Bu durumda 70/900 işlemi ile 0,077 sonucuna ulaşılır. Bu sayıyı 100 ile çarparsak alacağımız sonuç 100 kilometre için yakıt tüketimini 7,7 litre olarak gösterir. Bu da aracının 100 km mesafede 7,7 litre yakıt harcadığı anlamına gelir.

Yakıt hesaplaması için ikinci metodu takip ederken aracın kaç liralık yakıt ile ne kadar yol gittiğine bakılır. 200 TL değerinde yakıt ile 700 kilometre yol gidildiğini düşünelim. Bu şekilde hesaplama yaparken yakıta harcanan miktar, gidilen mesafeye bölünür. Yani 200/700 işlemini yaparak aracın kilometre başına 0,28 TL yakıt tükettiği sonucuna ulaşabilirsin.

Yakıt tüketimini pratik olarak hesaplayarak, firmalar tarafından sağlanan verilerin yerine kendi hesapladığın yakıt tüketimini ilk elden öğrenebilirsin.