Siber Zorbalık (Sanal Zorbalık) Nedir?

İstatistikler, her 4 gençten 1'inin siber zorbalığa uğradığını gösterirken, bu oranın pandemi sürecinde sosyal izolasyonun artmasıyla siber zorbalığın yüzde 50 oranında artığı belirtilmiştir (1). Bu da dijital iletişim araçlarının kullanımının artmasıyla siber zorbalığın yaygınlaşmasına işaret eder. Peki siber zorbalık nedir? Siber zorbalık karşısında neler yapılmalıdır?

Siber Zorbalık Nedir?

Siber zorbalık, internet veya diğer teknolojik araçlar aracılığıyla yapılan zararlı veya rahatsız edici davranışlardır. Bu davranışlar, özellikle sosyal medya, e-posta veya mesajlaşma uygulamaları gibi platformlarda yaygın olarak görülür ve hedeflenen kişiye psikolojik veya duygusal zararlar verebilir. Siber zorbalık, her yaş grubundan insanı etkileyebilir ve ciddi sonuçları olabilir, bu nedenle kabul edilemez ve önlenmelidir.

Siber Zorbalığın Yaygınlığı

Dünya Sağlık Örgütü tarafından Avrupa ve Kuzey Amerika'daki 43 ülkede yapılan bir araştırma sonucuna göre, son üç ayda en az iki kez zorbalığa maruz kalan çocuklar arasında kız çocuklarında yüzde 14 oranında, erkek çocuklarında ise yüzde 11 oranında bir mağduriyet olduğu ifade edilmiştir. (1) Bununla birlikte, çocuklar ve gençler arasında zorbalığın yaygın olması, yetişkinler arasında da görülmeyeceği anlamına gelmez.

Siber Zorbalık Türleri Nelerdir?

Siber zorbalık uzun yıllardır devam eden ve pek çok farklı türü olan sosyal problemlerden biridir. Liste uzayıp gitse de başlıca siber zorbalık türleri şunlardır:

İnandırıcı olmayan haber veya bilgi yayma (hoax)
Kişisel bilgilerin paylaşılması veya yayılması
İnternet üzerinde yapılan iftiralar veya küçük düşürücü yorumlar
Kişisel resim veya videoların kötüye kullanılması
Online oyunlar veya platformlar üzerinde rahatsız edici davranışlar
İnternet üzerinde küfür veya aşağılayıcı yorumlar
Hacker'lar tarafından hesapların çalınması veya bozulması
İnternet üzerinde tehdit veya şantaj
Sosyal medya veya diğer platformlar üzerinde cyberstalking (siber takip)
Online olarak alışveriş yaparken yanıltıcı veya sahte bilgiler sunma

Siber Zorbalıktan Korunma Yolları

Teknolojik aletlerden uzaklaşmanın neredeyse imkânsız olduğu günümüzde çocuklarını ve kendini siber zorbalıktan korumak zor olsa da halen siber zorbalığa karşı alınabilecek önlemler bazı önlemler mevcuttur. Bu önlemlerden bazıları şu şekilde özetlenebilir:

Kişisel bilgilerin gizlenmesi: Telefon numarası, e-posta adresi, adres ve diğer kişisel bilgilerin paylaşılmaması
Şifre güvenliği: Şifrelerin güçlü ve tekrar kullanılmayan şifreler olması
Online davranışların sınırlandırılması: Kişisel fotoğrafların veya videoların paylaşılmaması ya da dikkatli bir şekilde paylaşılması
Güvenli internet bağlantıları kullanılması: Verilerin güvenli bağlantılar üzerinden gönderilmesi veya alınması
Online oyunlar veya platformlar üzerinde dikkatli hareket etme: Rakip oyuncuların davranışlarını takip etme veya şikayet etme
Uyarıcı içeriğe maruz kalmayı önleme: Online içerik filtreleme yazılımları veya güvenli internet ayarlarını kullanma
Şikâyet etme veya yardım alma: Ebeveynler, arkadaşlar veya yetkililerle siber zorbalık durumlarının paylaşılması veya şikayet edilmesi
Eğitim: Dijital ortamlarda nasıl davranılması gerektiği konusunda eğitim alma ve farkındalık kazanma

Siber Zorbalık Karşısında Yapılması Gerekenler

Çocuklar ve gençler zorbalık yaşadıklarında güvenilir bir yetişkinle (anne-baba, öğretmen) iletişime geçmeli. Aksi takdirde zorbalığın önü alınamaz ve etkisi artabilir. Gençlerin ve çocukların, sosyal medya üzerinden tanımadığı kişilerle irtibat kurmamaları önerilir. Yetişkinler de siber zorbalığa maruz kaldıklarında zorbayı bildirmeli ve zorbalık yapan hesabı engellemelidir. Siber zorbalık yüz yüze zorbalıktan daha kaygı verici ve korkutucu olarak görülür ve anksiyete, depresyon ve sosyal fobi gibi psikolojik rahatsızlıklara yol açabilir. Okul başarısı ve iş performansını da etkileyebilir. Eğer siz de siber zorbalığa maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, delillerinizle birlikte ilgili yasal mercilere başvurabilirsiniz.

Kaynak:

1. https://www.digitaltrends.com/news/coronavirus-university-online-classes-disparities/