Ülkemizde kadın ya da erkek fark etmeksizin sürücü belgesine sahip olan herkesin yaygın olarak araç kullandığı görülür. Çeşitli kazaların meydana gelmesi de ne yazık ki sık karşılaşılan durumlar arasındadır. Meydana gelen kaza, tarafların maddi hasarı ile sonuçlandıysa araç sahiplerinin kaza tespit tutanağı hazırlaması gerekir. Kaza tespit tutanağının hazırlanmasında amaç, kazanın nasıl meydana geldiğinin ortaya çıkarılmasıdır. Burada önemli olan, kazaya karışanların kendi dilinden olayı anlatmalarını ve bunu belge ile ortaya koymalarıdır. Kaza tespit tutanağının hazırlanması, sigorta işlemlerinin sağlıklı şekilde yürütülmesi için çok önemlidir. 1 Nisan 2008 tarihine kadar söz konusu tutanak trafik polisleri tarafından tutulurdu. Bahse konu tarihte yapılan mevzuat değişikliği ile kaza yapan şahısların kendi aralarında kaza tutanağı hazırlamasının yolu açılmıştır. Bu kapsamda kazaya karışan taraflar, kazayı fotoğraflayıp, tutanağı karşılıklı olarak imza altına alıp olay yerinden ayrılabilirler.
Kaza Tespit Tutanağı Nedir?
Kaza tespit tutanağı hazırlanırken her iki sürücünün de göz önünde bulundurması gereken çok kritik hususlar vardır. Aşağıda belirtilen iki hususun kaza tutanağında mutlaka belirtilmesi gerekir.
- Kazanın olduğu yerde olayın kroki ile çizilerek anlatılması,
- Kaza ortamının ve araçlarda oluşan hasarın açıkça anlaşılacağı fotoğrafların çekilmesi,
Kaza tutanağı hazırlanırken kaza anının her iki sürücü tarafından, kendi dilleri ile anlatılması gerekir. Burada esas olan her iki sürücünün de kendi gözlemidir. Araçların sigorta bilgilerine ait detaylar, her iki araç için de ilgili yerlere doldurulmalıdır. Trafik kazasında haliyle iki taraf olacağı için kaza tespit tutanağı da iki suret olarak hazırlanır. Tutanaktaki gerekli alanlar doldurularak her iki taraf da tutanağın birisini alarak kaza yerinden ayrılır. İmzalanmamış tutanaklar herhangi bir yasal anlam ifade etmez. Kaza tespit tutanağı hazırlandıktan sonra taraflar, zararın karşılanması için hem kendi sigorta şirketlerine, hem de karşı tarafın sigorta şirketine başvurmalıdır. Bu kapsamda sigorta şirketleri, kaza tespit tutanağı ile birlikte bir kısım belgeleri de araç sahibinden talep ederler. İstenen evraklar aşağıda sunulmuştur:
- Kaza tespit tutanağı
- Sigorta poliçesinin fotokopisi
- Kaza yerinde çekilen tüm fotoğraflar
- Araç sürücüsüne ait sürücü belgesi fotokopisi
- Araç ruhsat fotokopisi
Kaza Tespit Tutanağının Tutulmadığı Durumlar
Bazı durumlarda kaza tespit tutanağının tutulması mümkün değildir. Kaza sonrasında mağduriyet yaşamamak adına hangi durumlarda kaza tespit tutanağının tutulmaması gerektiğinin bilinmesi gerekir. Kaza tespit tutanağının hazırlanmayacağı durumlar aşağıda belirtilmiştir:
- Kaza taraflarından biri ya da her ikisinde de sürücü belgesi yoksa,
- Tarafların sürücü belgeleri, aracı kullanmaları için yeterli değilse,
- Sürücü alkollü ise,
- Sürücünün akıl sağlığının yerinde olmadığına dair belirtiler söz konusu olduğunda,
- Kazaya sebep olan araçların kamu kurum ve kuruluşlarına ait olması durumunda,
- Kamu kurumlarına ait herhangi bir eşyada zarar meydana geldiyse,
- Kaza sonucunda 3. kişilerin eşyalarına zarar verildiyse,
- Kazaya karışan araçlardan biri ya da her ikisinin de zorunlu trafik sigortası yoksa,
- Kaza sonucunda yaralanma ya da ölüm gibi sonuçlar doğduysa, kaza tespit tutanağı tutulmaz.
Yukarıda sayılan durumlardan herhangi bir tanesi ile karşılaşmanız durumunda adli birimlere haber verilmesi gerekir. Bu kapsamda kaza, yerleşim yeri sınırları içinde meydana geldiyse trafik polisi, taşrada meydana geldiyse jandarma birimleri olay yerine çağrılmalıdır. Olay yerine gelen polis ya da jandarma ekipleri tarafından gerekli kaza tespit tutanağı hazırlanır. Bu esnada kaza pozisyonunun bozulmaması gerekir. Aynı zamanda adli birimler gelene kadar olay yerinin fotoğrafları çekilmelidir. Adli birimler tarafından zabıt işlemlerinin yapılması sonrasında araçlar anlaşmalı sigorta şirketi tarafından araç servisine çekilmelidir. Bu işlemden sonra gerekli hasar ihbarı gerçekleştirilir. Hasar ihbarı yapabilmek için kaza tutanağının fotoğraflı suretinin, karşı tarafın ve kendi aracınızın sigorta poliçe bilgilerini, sigorta şirketine ulaştırmanız gerekir. Tazminat talep edilmesi durumunda sigorta poliçesindeki teminatlar incelenerek gerekli girişimlerde bulunabilirsiniz. Hasar ihbarı yapacağınız zaman sigorta şirketi tarafından aşağıdaki belgelerin tamamı da tarafınızdan talep edilebilir:
- Sigorta poliçenizin fotokopisi
- Kaza tespit tutanağı
- Kazaya ait ifade tutanakları
- Görgü tanıklarının ifadeleri
- Araçlara ait ruhsat fotokopileri
- Araç sürücü belgelerinin fotokopisi
- Alkol tespit tutanağı
- Hasara ait kaza fotoğrafları
- Araçlar rehinli ya da ipotekli ise bankadan alınacak resmi evraklar
Kaza Tespit Tutanağı Nasıl Hazırlanır?
Kaza tespit tutanağı, son derece basit şekilde hazırlanabilen bir evraktır. Söz konusu evrak, numaralara ayrılmıştır. Hangi numaraya ne yazılacağı ile ilgili gerekli bilgileri aşağıda bulabilirsiniz:
- Kazanın gerçekleştiği tarih, saat ve kaza yeri 1 ve 2 nolu alanlara yazılır.
- Kazada görgü tanığı varsa 3 numaraları alana görgü tanıklarının iletişim bilgileri yazılır.
- Tutanaktaki 4, 5 ve 6 numaralı alanlara her iki tarafın sürücü belgesi, araç ve sigorta poliçe bilgileri yazılır.
- Sigorta şirketlerinin kazayı kısa sürede değerlendirip sonuca ulaştırması için 7 numaralı alan doldurulur. Söz konusu alanın doldurulması zorunlu olmayıp işlemlerin kısa sürede yapılması için önem arz eder.
- Kazaya karışan araçlardan birinin TR plakalı olmaması durumunda, 8 numaralı alan doldurulmalıdır.
- 9 numaralı alan, aracın ilk darbe aldığı yerin belirtildiği bölümdür.
- 10 numaralı alana kaza yerinin krokisi çizilir. Araçlar A ve B harfleri ile simgelenir. Krokide cadde ve sokak isimlerinin belirtilmesi, yolun tam anlamıyla çizilmesi gerekir. Yani krokiyi inceleyen birisinin kafasında kazanın oluş biçimi canlanmalıdır.
- Kazanın taraflarının görüşlerinin yer aldığı alan, 11. bölümdür. Buraya sürücüler olay ile ilgili görüşlerini yazarlar.
- 12 numaralı alan, imza bölümüdür. Her iki taraf da bu bölümü imzalar. İmzalanmayan tutanaklar geçersizdir.
Kaza Tespit Tutanağı İtirazı Nasıl Yapılır?
İlgili mevzuat esaslarına göre tarafların kaza tespit tutanağı itiraz hakkı vardır. Kaza tespit tutanağının ilgili sigorta şirketine ulaşmasını müteakip takip eden 5 iş günü içinde hak sahibi tutanağa itiraz edebilir. İtiraz yapıldıktan sonraki 5 iş günü içinde ek belgeler, sigorta şirketine sunulmalıdır. İtirazın olumsuz değerlendirilmesi durumunda sigorta tahkim komisyonu ya da iç hukuk yollarına başvurulabilir. Kaza tespit tutanağı sorgulama ekranına sigorta bilgi ve gözetim merkezinin resmi internet sitesinden ulaşabilirsiniz. Söz konusu web sitesinin kaza tespit tutanağı sorgulama ve itiraz etme menüsünden gerekli işlemler gerçekleştirilebilir. Kaza tespit tutanağına itiraz etmek için aşağıdaki adımları izlemeniz gerekir:
- Kaza tespit tutanağına itiraz ettiğiniz hususlarla ilgili gerekli belgeleri toplamanız gerekir.
- Gerekli belgeler, kamera kayıtları, kazaya dair diğer kayıtlar ve görgü tanıklarıdır.
- Hasarın tekrar değerlendirilmesi için sigorta şirketine yapılacak itiraz süresi geçirilmemelidir.
- Sigorta şirketi, kusurun tekrar değerlendirilmesi kararını 3 iş gün içinde sonuca bağlar.
- Kusur oranı ile ilgili çatışma yaşanması durumunda sigorta tahkim kurulunun yanında iç hukuk yolları da itiraz merciidir.
- Tüm delillerin toplanmasından sonra mahkeme bilirkişi tayin eder. Bilirkişi raporunun mahkemeye sunulmasından sonra mahkeme kararını verir.
- Bilirkişi raporuna itiraz edilmemesi durumunda mahkeme sonucu kesinleşir.
Günümüzde akıllı telefonların yaygınlaşmasından sonra kaza tespit tutanağının tutulması da kolaylaşmıştır. Bu kapsamda geliştirilmiş birçok kaza tespit tutanağı akıllı telefon uygulaması vardır. Kaza sonrasında tutulacak kaza tespit tutanağı, bu uygulamalar aracılığı ile de hazırlanabilir. Tutanağın hazırlanmasından sonra ilgili sigorta şirketi ile otomatik entegresyon yapılacaktır. Bahse konu uygulamaların kaza tespit tutanağı sorgula sayfasından hazırlanan tutanağa pratik bir şekilde ulaşılabilir. Kazalara karşı önleminizi Generali Sigorta'nın kasko ürününden faydalanarak alabilirsiniz.
