Toplumun en önemli problemlerinden biri olan gıda israfı, üretilen veya satılan gıdaların atılması veya tüketilmemesi sonucu oluşan gereksiz yere kaybıdır. Gıda israfı; ekonomik, çevresel ve sosyal açıdan ciddi sonuçlar doğurabilir. Peki gıda israfını önleme için uygulanabilecek yöntemler nelerdir?
Üretim Planlamasını İyi Yapmak
Gıda israfı konusu yalnızca bireysel değil aynı zamanda kurumsal bir problemdir. Üreticiler, fazla üretim yapmak yerine talebe göre üretim yapmalı ve gıda israfını engellemelidir. Böylece bir yandan üretici firmaların ham madde ve enerji ihtiyacı azalırken bir yandan çevre korunur. Aksi takdirde üretilen gıdalar, piyasanın talebine göre fazla geldiğinden gıda israfı ortaya çıkar ve mali açıdan zarar edilir. Üretim doğru miktarda ve verimli bir şekilde planlanırsa israf yönetimini başarıyla sürdürmek mümkün olur.
Planlı Alışveriş
Alışveriş yaparken ihtiyacın olan miktarlarda ürün alarak gereksiz alışveriş yapmaktan kaçınmak ve böylece gıda israfını önlemek mümkündür. Fazla alışverişi engellemek için alışverişe çıkmadan ihtiyaçlarını analiz edebilir ve neler alacağına dair bir liste hazırlayabilirsin. İhtiyaç analizi sürecinde evdeki gıdaların durumunu da kontrol etmeli ve bozulma riskine sahip besinleri en önce tüketmelisin. Sık sık buzdolabını kontrol etmek hem mevcut durumu hem de gelecek alışverişi en iyi şekilde yönetmeye yardımcıdır. Buzdolabı kontrolü ve planlı alışveriş sayesinde bir yandan gıda israfının önüne geçerken bir yandan da maliyet avantajı elde edebilirsin.
Atık Yönetimi
Atık yönetimi aracılığıyla geri dönüşüm faaliyetlerinden yararlanarak gıda israfını önlemek mümkündür. Bunun için öncelikle atık türlerinin tanımlanması ve nasıl yönetilmesi gerektiği hakkında bir planlama yapılması gerekir. Eğer atıklar arasında geri dönüştürülebilecek tipte atıklar mevcut ise mutlaka değerlendirilmelidir. Gıda israfını azaltmaya yönelik önemli adımlar arasında yer alan atık yönetimi ile maliyetleri azaltmak, çevrenin korunmasına katkıda bulunmak ve geri dönüşüm faaliyetlerini geliştirmek mümkündür.
Muhafaza Koşulları
Gıdaları uygun şartlarda depolamak ve son kullanma tarihlerine dikkat etmek, gıdaların bozulmadan tüketilmesini sağlar ve besin israfı önlenir. Her ürünün belirli sıcaklık, nem ve ışık gibi uygun bir depolama şekli vardır. Dolayısıyla gıdaların daha uzun süre dayanıklı kalabilmesi ve israfının önlenebilmesi için ayrı ayrı kategorize edilmesi ve uygun ortamlarda depolanması gerekir. Bu sayede gıdaların daha uzun süre boyunca tüketilmesi ve tazeliğini koruması mümkündür.
Gıda İsrafını Önleme Bilincinin Geliştirilmesi
Toplumsal açıdan ciddi problemlere yol açabilen gıda israfı hakkında insanlara farkındalık kazandıracak eğitimler düzenlenmeli ve insanların gıda israfını önlemeye yönelik bilinçleri geliştirmelidir. Eğitimler, kamu spotları ve söyleşiler aracılığıyla gıda ürünlerinin önemini kavrayan insanlar; bireysel ve kurumsal olarak gıda israfının önüne geçebilir. Bu eğitim ve söyleşiler okullarda, belediye binalarında, sivil toplum kuruluşlarında ya da halka açık diğer ortak alanlarda düzenlenebilir ve daha geniş bir kitleye ulaşılabilir.
Gıda israfı; mevcut ürünlerin tüketilmemesi, gereğinden fazla gıda üretilmesi ya da üretilen gıdaların bozulmasıdır. Bu ve benzeri nedenlerden dolayı evlerde ya da endüstriyel alanlarda gıda israfı yapılır. Sosyal, ekonomik ve çevresel açıdan büyük bir problem teşkil eden gıda israfı; çevre kirliliğine, su kaybına, doğal kaynakların azalmasına, gereksiz yere enerji tüketilmesine ve toprak verimliliğinin düşmesine yol açabilir. Gıda israfının doğrudan ya da dolaylı yoldan zararlarının önüne geçmek için piyasa talebini karşılamaya yönelik üretim yapmalı, alışverişini planlamalı, atıklarını iyi bir şekilde yönetmeli, geri dönüşüm faaliyetlerine katkıda bulunmalı, gıdaları türüne göre uygun koşullarda muhafaza etmeli ve gıda israfını engellemeye yönelik eğitim çalışmalarına dahil olmalısın.
